Çocuklar ve Duyguları Anlamlandırmak

ÇOCUKLAR VE DUYGULARI ANLAMLANDIRMAK 

Nasılsınız?

Neler hissediyorsunuz?

Şu an hangi duygular size eşlik ediyor? 

Evet, konumuz DUYGULAR! 

Duygular kendimizi ve diğerlerini daha iyi anlamlandırabilmemiz için önemli bilgiler taşıyan araçlardır. Duygularını tanıyan ve onların farkında olan kişiler çevreleriyle daha sağlıklı ilişkiler kurabilir. Biz yetişkinlerin olduğu kadar çocukların da duygularını tanımaya ve fark etmeye ihtiyaçları vardır. Çocukların dünyasına eşlik etmenin bir yolu da buradan geçer. 

Çocuklar doğduklarında birçok duygu ve tepkilere sahiptir. Fakat bazılarını zaman içinde keşfederek öğrenirler.  Çocukların duyguları yok sayılması gereken ya da çözülmesi gereken problemler değildir. Çocuklarla duygular hakkında konuşmaya başlamak o duygu ile tanışmanın ilk adımıdır. 

Peki, çocuklarda duygu gelişimini destekleme konusunda neler yapabiliriz? 

Duygu düzenleme; çocukların kendilerini ve duygularını farkına vararak anlamlandırabilmeleri, tüm duyguları ile başa çıkabilecek ve onları yönetebilecek yolları kullanmayı öğrenmeleridir. Yapılan çalışmalar çocuklarda duygu düzenleme becerisinin zaman içine geliştiğini göstermektedir. Çocuğun büyüyerek olgunlaşması, bilişsel gelişimi, sosyalleşme becerileri, bireysel özellikleri ile birlikte çevre ve daha pek çok faktör bir araya gelerek çocuklardaki duygu düzenleme gelişimini destekler.  

Öncelikle duygular iyi-kötü, doğru-yanlış biçiminde gruplandırılmamalıdır. Çünkü her bir duygu, değişen ve gelişen benliğimizin bir parçasını oluşturur.  Çocukların duygu dünyasının gelişiminde ebeveynlerin rolü büyüktür. Çocuğun gelişim süreci boyunca ebeveynler, çocukları ile kurdukları iletişim şekilleri, onlara karşı olan tutumları, onların ihtiyaçlarına cevap verme şekilleri ve duygu düzenleme yöntemlerini kullanış şekilleriyle çocuklarına model olurlar. 

Ebeveynler çocuklarıyla kurdukları iletişimde duyguları merkeze alan bir yaklaşım benimsediklerinde çocuğun duygu düzenleme becerilerine ve farkındalıklarını geliştirmelerine de rehberlik etmiş olurlar. Ebeveynler duyguların deneyimlendiği durumlarda çocukları yargılamadan, yok saymadan, cezalandırmadan, küçümsemeden çocukların olaylar karşısında doğal olarak gelişen duygularını anlamalarına yardımcı olarak çocuklarına eşlik etmelidir. 

Çocukların Duygu Düzenleme Becerileri Nasıl Desteklenir?

Duyguları Tanımak

Çocukların duygu düzenleme becerilerini desteklemenin ilk adımı; duyguları tanımalarına ve anlamalarına alan açmaktır. Çocuk hissettiği duyguyu tanıyarak bedeninde ve zihninde olanları anlamlandırabilirse içinde bulunduğu durumla sağlıklı bir şekilde baş edebilir. Burada çocuğunuzla kitaplardaki ve filmlerdeki karakterler üzerinden duygular hakkında konuşarak duyguları öğretebilirsiniz. 

Ailede Duygulara Alan Açmak

Her türlü duyguya yer açılarak kabul edildiği ve ifade edilmesine imkan sunulduğu bir aile ortamında büyüyen çocuk, kendi duygularını kabullenerek duygularının farkında olur. Aile içinde çocuğun hissettiği duyguların yok sayılmadan görülmesi, çocuğun bir duyguyu hissettiğinde bunun doğal olduğunu algılamasını kolaylaştıracaktır. 

Model Olmak

Çocuğun duygu işlemlemeye yönelik ilk adımları ebeveynlerinin duygu düzenleme becerileri ile yakından ilişkilidir. Çocuklar yaşadıkları durumlar karşısında nasıl tepki verileceğini, ebeveynlerinin duygu ifadelerini kopyalayarak öğrenirler ve bu yolla yansıtırlar. 

Bu noktada çocukların en çok ihtiyaç duydukları şey ise; kendi duygularını tanıyan farkındalığı gelişmiş ebeveynlerdir. Kendi duygularının farkında olarak etkin yolları kullanabilen ebeveynlerin, çocuklarının da duygularını fark ederek ve anlayarak onların duygularını ifade etmelerini de sağladıkları görülmektedir.  Bu anlamda, ebeveynlerin kendi duygu düzenleme becerileri ve bununla ilişki içinde olan psikolojik iyi oluş halleri de son derece önemlidir.

Duygu farkındalığını geliştirmek konusunda desteğe ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız web sitemizde yer alan uzmanları inceleyebilir ve bir uzman desteğine başvurarak süreci daha sağlıklı bir şekilde yürütebilirsiniz.

Ütopya Psikoloji Stajyeri Beyza Dokuyucu 

Akman, H. (2019), 11-14 Yaş Çocukların Duygu Düzenleme Güçlüklerinin Anne-Baba Duygu Düzenleme Güçlüğü ve Ebeveynin Duygusal Erişilebilirliği İle İlişkisinin İncelenmesi. Ankara

Mestci, S., Gökkaya, F., Ormankıran, B. (2019), Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 60-72 Aylık Çocukların Sosyal Problem Çözme Becerilerini Geliştirmede Duygu Düzenleme Eğitiminin Etkililiği. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, Cilt: 4 Sayı:1

Diğer blog yazılarımızı okumak için TIKLAYIN!